SÖZ DİNLEMEYEN ÇOCUKLAR

Çocuğun yapabilip yapamadıklarını keşfetmesi yani kendisini tanıması için, isteklerini rahatça ortaya koyabilmesi gerekir. Bu yönden anne-baba, çocuğunun özerkliğini desteklemelidir. Bununla birlikte, çocuğun kurallara uyması onun çevreye uyumunu kolaylaştırır ve sosyal beceri anlamında çocuğa katkı sağlar. Bu iki husus arasında bir denge sağlanmalı yani çocuğun özerlik gelişimini engellemeden, çocuğun sosyalleşmesine yardımcı olunmalıdır.

 

Söz Dinlemeyen Çocuklar İçin Anne-Babalara Öneriler

1. Söz dinlememe bazen "benimle ilgilen" anlamı taşıyabilir. Çünkü çocuklar hiç ilgi görmemektense olumsuz ilgi görmeyi tercih ederler. Anne-baba her gün kesintisiz 30 dakika kadar çocuğu ile oyun oynanıp eğlenceli etkinlikler yapar ve çocuğuna "olumlu ilgi" gösterirse, çocuk, bu tarz istenmeyen davranışlara başvurma gereği hissetmeyecektir.

 

1. 2.    Olumsuz olarak dikkat çekmeyi kazanç olarak gören bir çocuğun olumlu davranışları için övülmeye ve olumlu ilgi görmeye çok ihtiyacı vardır. Bu çocukların olumlu davranışlarına dikkat çekilmeli ve bu davranışlar gerçekleştiğinde çocuk övülerek, çocuğun olumlu davranışları pekiştirilmelidir.

 

1. 3.   Çocuğa, istenen ve istenmeyen davranışların neler olduğu iyi açıklanmalıdır. Çünkü çocuk, anne-babasının söylediği ile tam olarak ne kastettiğini her zaman doğru olarak anlayamayabilir. İstenen davranış net ve somut bir biçimde tanımlanmalı ve çocukla birlikte örnek uygulamalar yapılmalıdır. "Yaramazlık yapma! Söz dinle, uslu ol!" gibi çok soyut ve genel ifadeler yerine, somut olarak tanımlanan bir davranışa ilişkin uyarılar, daha etkilidir. Örneğin "duvarı boyamanı istemiyorum".

  

4. Kabul edilemez bir davranışın, "her zaman" kabul edilemez olması önemlidir. Bu demektir ki, çocuğun bir davranışına sinirli bir anımızda tepkide bulunurken, kendimizi mutlu hissettiğimizde ise o davranışa göz yumarsak, çocukta o kurala ilişkin doğru bir algı gelişmez.

 

1. 5.   Kabul edilemez davranışın neden kabul edilemez olduğu yani o davranışın olası olumsuz etki ya da sonuçları, çocuğa çok iyi anlatılmalıdır. Çocuklar nedenlerini iyi anladıklarında kurallara daha iyi uyum gösterirler. Örneğin "duvarı boyamanı istemiyorum çünkü duvarları boyadığında evimiz kirli görünüyor".

 

1. 6.   Kurallara uyulmaması durumunda çocuğun ne gibi sonuçlarla karşılaşacağı anne baba tarafından önceden belirlenmeli ve çocuk bu konu ile ilgili bilgilendirilmelidir. Çocuk, her seferinde aynı davranışı sonucunda aynı sonuçla karşılaşırsa, çocukta o kurala ilişkin tam öğrenme gerçekleşir. Örneğin "duvarını boyamayı tercih edersen, sevdiğin çizgi filmi de izlememeyi tercih etmiş olacaksın".

 

1. 7.  Çocuklar kural koyma sürecine doğrudan dahil olduklarında, kuralları daha kolay benimserler.